Hôm này của bạn có tốt hơn hôm qua của bạn không?
Mọi thứ xung quanh chúng ta đang thay đổi liên tục, điển hình như việc làm, công nghệ, kỹ năng,... Nâng cấp bản thân, tư duy cầu tiến, học tập suốt đời là điều cần thiết trang bị để thích nghi với sự thay đổi đó.
Tại sao phải trở thành "Một tôi tốt hơn" (Better me) mỗi ngày?
Sức mạnh của những bước nhỏ
Theo mình có ba lý do chính
Thứ nhất, kiến thức đang có tại thời điểm hiện tại có thể hạn chế tầm nhìn của bạn.
Những thứ mình biết tại thời điểm này có khi chỉ đúng tại thời điểm này của năng lực bản thân thôi.
Cho nên khi tranh luận luôn mình thường đặt ngầm ba tiêu chí phạm vi, ngữ cảnh và tính thời điểm.
Kiến thức bạn ở phạm vi bạn giỏi nhất ở một tổ chức A, hay cộng đồng A thì chỉ trong phạm vi này thôi, vì khi bước ra khỏi phạm vi này thì chưa biết vị trí "giỏi nhất" có còn nữa hay không.
Kiến thức cũng mang tính thời điểm, có thể thời điểm năm ngoái nó đúng nhưng năm sau nó hoàn toàn sai.
Và kiến thức cũng phải có ngữ cảnh, ngữ cảnh được hiểu như hệ quy chiếu. Khác hệ quy chiếu, kiến thức sẽ phải bổ sung thêm luận điểm khác.
Không ai có thể biết hết mọi thứ.
Cụm từ "mọi thứ" là bao nhiêu, bạn không thể đo lương được vì nó là cụm từ mang ý nghĩa vô hạn. Vì kiến thức là vô hạn nên chúng ta phải luôn có tinh thần học tập vô hạn, hay còn gọi là học tập suốt đời, học tập liên tục.
Vậy, tốt lên mỗi ngày giúp bạn khiêm nhường, khiêm tốn với kiến thức mình đang có, sử dụng đúng phạm vi, không đắc ý với những hiểu biết của bản thân. Núi cao còn có núi cao hơn, hiểu điều này sẽ giúp bạn có tầm nhìn xa hơn.
Thứ hai, trở thành "better me" để thích nghi với sự thay đổi liên tục, không chắc chắn yếu tố bên ngoài sẽ diễn ra sự kiện gì tiếp theo.
Chúng ta đang sống trong môi trường VUCAH (Volatile - Biến động, Uncertain - Không chắc chắn, Complex - Phức tạp, Ambiguous - Mơ hồ, hyperconnected - Siêu kết nối). Môi trường được mô tả về sự biến động một cách không chắc chắn theo hướng mơ hồ và phức tạp với hàng trăm cách kết nối chồng chéo. Vì vậy luôn trong tư thế sẵn sàng thay đổi, thích nghi là điều bắt buộc, nếu không muốn bị đào thải và để làm được điều này chúng ta phải tốt hơn mỗi ngày, nâng cấp bản thân mỗi ngày.
Điển hình là sự kiện COVID, nhiều thứ mới xuất hiện như giãn cánh xã hội, họp trực tuyến, làm việc tại nhà,...cũng khiến bạn buộc phải đi vào vòng xoáy để thích nghi. Nếu như bạn là một leader theo phong cách truyền thống, chưa bao giờ điều hành doanh nghiệp từ xa, họp online, làm việc trên các nền tảng đám mây, các nền tảng làm việc online,...thì chắc chắn sẽ đi sau rồi.
VUCAH đã tạo ra những hành vi mới cho con người như: học online trở nên quen thuộc, mua sắm online gia tăng, kết nối online,...
Nâng cấp bản thân mỗi ngày để thích nghi với bối cảnh VUCAH
Thứ ba, tự tạo cơ hội mới cho bản thân hoặc luôn trong tư thế đón cơ hội mới.
Học thêm kỹ năng mới, ngôn ngữ mới, công cụ mới, tư duy mới xung quanh chuyên môn, công việc của bạn giúp bạn khác biệt hơn, hiểu vị trí của bạn thân hơn. Ví dụ bạn là lập trình viên, nếu bạn có thêm kiến thức về Kinh doanh (lĩnh vực cụ thể) của nhiều lĩnh vực thì bạn có nhiều lựa chọn hơn. Ví dụ IT làm trong ngân hàng, làm trong tài chính,...Hoặc thậm chí bạn am hiểu các công cụ teamwork mới cũng là một lợi thế.
Làm thế nào để trở thành "Một tôi tốt hơn" (Better me) mỗi ngày?
Hôm trước mình có xem một video trên kênh youtube Vietsuccess do Thầy Giản Tư Trung chia sẻ, mình tâm đắc nhất chữ "better". Tức là mục tiêu cuối cùng trong sự học là từ "hơn - better" chứ không phải là từ "nhất". Vì nếu đã nhất rồi thì học làm gì nữa!
Cho nên tư duy "tốt hơn" giúp bạn mưu cầu sự học hiệu quả.
Giỏi hơn, tiến bộ hơn, lương cao hơn, vị trí cao hơn,....
Dưới đây là các tư duy giúp bạn trở nên "một tôi tốt hơn - better me" mỗi ngày:
Học từ những sai lầm, tránh lặp lại lần hai những gì đã sai lầm trong quá khứ. Tôi sẽ mãi bị mắc kẹt ở một nơi nếu tôi có những sai lầm.
Đừng để kiến thức hiện tại của bạn hạn chế tầm nhìn bạn.
Bạn càng biết nhiều, bạn càng cảm thấy biết ít. Giống như bước vào không gian vô tận, bản thân chỉ là những hạt nhỏ.
Ngay cả khi bạn không muốn học, bạn cũng phải học. Bởi vì cuộc đời không ngừng dạy, nên bạn không thể ngừng học. Trừ khi bạn "died".
Phải biết hoài nghi kiến thức đang có, hoài nghi không phải là nhút nhát, không phải tự ti, hoài nghi để "biết người, biết ta". Bởi vì, không có đỉnh cao, có chăng nếu có thì cũng trong phạm vi hữu hạn nào đó hoặc phạm vi thời điểm nào đó thôi.
Học tập suốt đời là tư duy cầu tiến, linh hoạt, thích ứng với sự thay đổi liên tục của thế giới.
Ngoài ra, mình đề xuất cho bạn tìm hiểu thêm để trang bị cho quá trình "làm mới bản thân mỗi ngày"
— Công cụ giúp bạn hiểu bản thân hơn:
Ma trận điểm mù (blind spot): Giúp bạn biết những gì bạn không biết để xác định điểm yếu, điểm mạnh.
Hiệu ứng dunning krugger: Giúp bạn tránh những ảo tưởng về sự hiểu biết, để đi đến sự hiểu biết bền vững.
— Công cụ ghi chép, hệ thống hóa những gì bài học mỗi ngày.
Notion: Ghi chép, lưu trữ.
Gitmind: Sơ đồ hóa kiến thức.
Câu nói hay
Biết những gì bản thân không biết mới thực sự là người hiểu biết.
Câu gốc của Triết gia Socrates "True knowledge exists in knowing that you know nothing" (Chúng ta tạm bỏ qua bước xác nhận "có thực sự Socrates nói câu đó không?")
Điều quan trọng: HÃY HÀNH ĐỘNG
Tái bút: Bài viết được viết qua sự trải nghiệm, quan điểm, góc nhìn cá nhân, tổng hợp kiến thức có dẫn nguồn. Kiến thức mỗi người luôn có những giới hạn nhất định, vì vậy bài viết có thể còn hạn chế trong khuôn khổ hiểu biết, trải nghiệm cá nhân và có thể không phù hợp với các góc nhìn của một nhóm người đọc. Rất mong, các bạn đọc hãy tiếp thu một cách có chọn lọc và xem đây là một góc nhìn khác trong hành trình thu thập thông tin, kiến thức. Cuối cùng, trên tinh thần chia sẻ là một phương pháp học hiệu, như slogan website này - Learning by sharing, mong nhận được sự góp ý của quý bạn đọc để mình cải thiện và trau dồi thêm, cũng như thêm góc nhìn.Các bạn có thể chat với mình trên website này để góp ý. Xin cảm ơn quý bạn đọc!
Comments